Musiikin muisti 3 – Saamelainen perinnemusiikki, Pohjoissaamelainen joiku eli luohti – itäinen tyyli

Kuvaus

Toinen tunnettu ja varsin tutkittu joikuperinne löytyy Tenonvarresta. Itäisessä joikutyylissä äänenkäyttö on läntistä huomattavasti pehmeämpää ja äänen rekisteri lähempänä puhekielen rekisteriä. Joiuissa kerrotaan tarinaa sanontojen avulla. Ne muodostavat säkeistön alun jota sitten jatketaan lollottelujaksoilla. Nämä kaksi samaa ihmistä eri elämänvaiheissaan kuvaavat Anne Juvvinan (Annan poika Juhani) eli Juhan Lanton joiut Lanttto Juhanin nuoruusvuosiin ajoittuvan joiun Ulla Pirttijärvi- Länsman kuuli aikuisena eräältä Norjan puolen saamelaisjoikaajalta mutta eri versiona. Ulla on oppinut toisen joiun enoltaan jo lapsuudessaan, siinä Angelin, kotikylän Juhanista, Anni Juvvinasta eli Annin pojasta Juhanista kerrottiin aikamiehenä. Melodialla on sama pohja mutta eri rytmiikka. Juhani Lantto oli komea mies josta syntyi kaksikin joikua. SKS kuva-arkisto SKS:n arkiston joikunäytteet : Maarit Musta: Kehtolaulu ja joiku , äänittänyt A.O.Väisänen 1952 Elli Maria Jomppanen: Lages-tunturin joiku, äänittänyt E.Itkonen 1956 1. Lantto Juhan, nuori poikamies, Ulla Pirttijärvi-Länsman Opittu Norjan saamelaiselta joikaajalta Na lo-la-a lo-o-la lo-la-a lo-o-la, lo-lo-o lo-o-lo lo-loo loo-lo, Lantto lei dan Juhána go, lo-loo loo-le lo-loo loo-la, lo-loo loo-la lo-laa loo-la, lo-loo loo-le lo-loo loo. lo-loo loo-la lo-laa loo-la, lo-loo loo-le lo-loo loo. lo-loo loo-la lo-laa loo-la, lo-loo loo-le lo-loo loo. Na ii dat álgán Anár márkan, ovdalgo dat Lantto Juhán vujii Ei ne Inarin markkinat ala ennenkuin se Lantto- Juhan ajoi porolla(paikalle) lo-loo lo-loo loo-la, lo-lo-loo loo-le lo-loo loo-la, lo-loo loo-lo lo-loo loo-lo. lo-loo loo-la lo-laa loo-la, lo-loo loo-le lo-loo loo. l o-loo loo-la lo-laa loo-la, lo-loo loo-le lo-loo loo. Ja dalle dat go nieiddat birra nurkkiid guovlladedje jo de, gosa dat go Lantto Juhán luoitala jo le-loo loo-la, Ja sitten kun ne tytöt ympäri nurkkia kurkkivat mihin se Lantto- Juhan laskettelee Le-loo loo-la le-loo loo-la, lo-loo loo-le lo-loo loo-la… lo-loo loo-la lo-laa loo-la, lo-loo loo-le lo-loo loo. lo-loo loo-la lo-laa loo-la, lo-loo loo-le lo-loo loo. Lantto lei dat Juhána jo… Ja dalle dat go nieiddat álge birra nurkkiid guovlladit, a dat jo Lantto Juhán luoitala jo lo-laa loo-la… He-lee loo-la lo-laa loo-la, lo-loo loo-le lo-loo loo. os lo-loo loo-la lo-laa loo-la, lo-loo loo-le lo-loo loo. lo-loo loo-la lo-laa loo-la, lo-loo loo-le lo-loo loo. He-lee loo-la lo-laa loo-la, lo-loo loo-le lo-loo loo. 2. Ánne Juvvina Lantto Juhan, Aikamies Ulla Pirttijärvi-Länsman Henkilöjoiku Angelista Saamelaista kutsutaan usealla nimellä: Äitinsä lapsena, uudempi nimiasu sisältää etu- ja sukunimen, usein vielä niin että sukunimi mainitaan ensiksi puhekielessä. Ánne Juvvina eli Juhani Lantto muutti Angelin törmille, nai Elin Annan, joka oli hyvänkokoinen naisihminen. Tämän joiun Ulla oppi lapsuudessaan Angelissa, jossa myös kaksi joikua innoittanut kuuluisa komistus oli asunut. Hi loi le loo e loilee lon go Leii le loo e loilee lon go lele loii le loo e loilee lon go Ánne Juvvina vee lejo, Annan Juhani entisaikaan..… lei loi le le lei loo longo go Hi le loo e loilee lon go Ii dat dakkáraš šat nubbi Ei enää toista sellaista vácce Áŋŋel derpiid mielde kuljeskele Angelin törmillä Go dat Ánne Juvvinaa he kuin Annan Juhani loi lei loo la loilee longo Oi le loo e loilee loo le Ai loila loo la loilee loila llelelee le loo e loilee lon go Oađidettiin suorganii jo Yöllä hän heräsi gáttii ahte dámma lei jo ja kovasti säikähti balddas vel jo . näkevänsä luuli ison tamman! Muhto iihan dat lean go ve jongo Näkipä vain iežas stuorra Elin Ánne oman Elin Annan! Ánne Juvvina jo jeeja Annan Juhani silloin… Oi le loo e loilee loo ja Oi le loo e loilee lon go Oi le loo e loilee loo ja Oi le loo e loilee lon go Lei le loo le loilee lon go Leel loi lee a loilee lon go Allee loi a loilee longo Hei la lee a loilee lo.

Shortly in English

Musiikin muisti (Music's memory) is a video series introducing the Finnish folk music tradition.

Kort på Svenska

Musikens minne är en videoserie som introducerar den finska folkmusikstraditionen.